പൊതുജനാരോഗ്യ സംവിധാനത്തെ ശക്തിപ്പെടുത്തുന്നതിനായി പതിറ്റാണ്ടുകളുടെ നിക്ഷേപത്തിലൂടെ നിർമ്മിച്ച ആയിരക്കണക്കിന് കോടി രൂപയുടെ പൊതു ആശുപത്രി കെട്ടിടങ്ങളും ലക്ഷക്കണക്കിന് കോടി രൂപയുടെ പൊതു ഭൂമിയുമാണ് ഇന്ത്യയിലുള്ളത്. ഇവ ഇന്ത്യയിലുടനീളമുള്ള സ്വകാര്യ സ്ഥാപനങ്ങൾക്ക് കൈമാറാനുള്ള പ്രക്രിയകൾ നടന്നുകൊണ്ടിരിക്കുകയാണ്. പൊതു-സ്വകാര്യ പങ്കാളിത്തത്തിലൂടെ (PPP) ആശുപത്രികൾ നവീകരിക്കുകയും മെഡിക്കൽ കോളേജുകൾ നിർമ്മിക്കുന്നതിനുമായാണ് നീക്കം. എന്നാൽ പൊതു-സ്വകാര്യ പങ്കാളിത്തത്തിനായി സ്വകാര്യ സ്ഥാപനങ്ങൾക്ക് ഇവ കൈമാറ്റം ചെയ്യപ്പെടുന്നത് ഭാവിയിൽ പൊതുജനാരോഗ്യ മേഖലയിൽ എന്ത് മാറ്റം ഉണ്ടാക്കും എന്ന ചർച്ച സജീവമാകുന്നു.
2017ൽ കേന്ദ്ര സർക്കാരും നീതി ആയോഗും (Niti Aayog) ലോകബാങ്കുമായി (World Bank) ചേർന്ന് മുന്നൂറോ അതിൽ കുറവോ ബെഡുകളുള്ള സർക്കാർ ആശുപത്രികൾ പ്രവർത്തിപ്പിക്കാനും പിപിപി മോഡിൽ മെഡിക്കൽ കോളേജുകൾ സ്ഥാപിക്കാനും ശുപാർശ ചെയ്തിരുന്നു. ഇതോടെയാണ് സ്വകാര്യ മേഖലയുമായി പങ്കാളിത്തം സ്ഥാപിക്കുന്ന പ്രക്രിയയ്ക്ക് തുടക്കമായത്. ആരോഗ്യ സംരക്ഷണ സൗകര്യങ്ങൾ നവീകരിക്കുകയും പുതിയ മെഡിക്കൽ കോളേജുകൾ സ്ഥാപിക്കുകയുമാണ് ഇതിലൂടെ ലക്ഷ്യമിടുന്നത്. 2020ൽ കേന്ദ്രം ഇതുസംബന്ധിച്ച വയബിലിറ്റി ഗ്യാപ് ഫണ്ടിംഗ് പദ്ധതി പുറത്തിറക്കി.
പദ്ധതി പ്രകാരം സ്വകാര്യ സ്ഥാപനങ്ങൾ ഇത്തരത്തിൽ മെഡിക്കൽ കോളേജുകൾ സ്ഥാപിക്കുന്നതിനുള്ള മൂലധന ചിലവിന്റെ 30%-40% നൽകും. സംസ്ഥാന സർക്കാർ 30%-40% നൽകണം. ആദ്യ അഞ്ച് വർഷത്തേക്ക് ഓരോ പദ്ധതിയുടെയും പ്രവർത്തനത്തിനും പരിപാലനത്തിനുമായി കേന്ദ്രത്തിൽ നിന്നും സംസ്ഥാനത്തിൽ നിന്നും 25% വീതം വഹിക്കാനും ശുപാർശയുണ്ടായി. ഡയാലിസിസ് യൂണിറ്റുകൾ, കാർഡിയാക് കെയർ, ഓങ്കോളജി, ഡയഗ്നോസ്റ്റിക്സ് എന്നിവ നടത്തുന്നതിന് നീതി ആയോഗ് പിപിപികളെ പ്രേരിപ്പിച്ചുവരികയാണ്. എന്നാൽ മിക്ക പിപിപി കരാറുകളിലും, താങ്ങാനാവുന്ന വിലയ്ക്ക് ആരോഗ്യ സംരക്ഷണം ലഭ്യമാക്കുക, സൗജന്യ ചികിത്സയ്ക്കായി നിശ്ചിത എണ്ണം ബെഡ് നീക്കിവയ്ക്കുക തുടങ്ങിയ വാഗ്ദാനത്തിനപ്പുറം പൊതു വിഭവങ്ങളുടെ വലിയ തോതിലുള്ള സ്വകാര്യവൽക്കരണത്തിൽ നിന്ന് പൊതുജനങ്ങൾക്ക് എങ്ങനെ പ്രയോജനം ലഭിക്കുമെന്ന് വ്യക്തമല്ല. ഈ കരാറുകളിൽ പലപ്പോഴും സുതാര്യതയില്ലെന്നും ഇത് യഥാർത്ഥ പൊതുജന നേട്ടം വിലയിരുത്തുന്നത് ബുദ്ധിമുട്ടാക്കുന്നുവെന്നും വിമർശകർ വാദിക്കുന്നു.
നിശ്ചിത എണ്ണം ബെഡുകളിൽ രോഗികളെ സൗജന്യമായി ചികിത്സിക്കാൻ സ്വകാര്യ സ്ഥാപനങ്ങൾ സമ്മതിക്കുന്ന ധാരണാപത്രം പി‌പി‌പിക്കായി നീതി ആയോഗ് വികസിപ്പിച്ചിട്ടുണ്ട്. എന്നാൽ കരാർ വഴി പൊതു വിഭവങ്ങൾ വിട്ടുകൊടുത്തതിന് ശേഷം സ്വകാര്യ സ്ഥാപനങ്ങൾ ഇത് നടപ്പിലാക്കുന്നുണ്ട് എന്ന് ഉറപ്പാക്കാൻ സാധിക്കുന്നില്ല എന്ന് വിദഗ്ധർ ചൂണ്ടിക്കാണിക്കുന്നു. പൊതുവിഭവങ്ങൾ ലഭിച്ചിട്ടും, സൗജന്യമോ സബ്‌സിഡിയോ ഉള്ള ചികിത്സയ്ക്കുള്ള കരാറുകൾ സ്വകാര്യ പങ്കാളികൾ പാലിക്കുന്നതിൽ പരാജയപ്പെടുന്നുവെന്നതാണ് പ്രധാന ആശങ്ക.
കേരളം, തമിഴ്‌നാട്, ഹിമാചൽ പ്രദേശ് തുടങ്ങിയ സംസ്ഥാനങ്ങൾ ഈ മാതൃകയെ എതിർക്കുന്നു. അതേസമയം ഉത്തർപ്രദേശ്, ആന്ധ്രാപ്രദേശ്, മധ്യപ്രദേശ്, ഗുജറാത്ത്, കർണാടക തുടങ്ങിയ സംസ്ഥാനങ്ങൾ പിപിപികൾ സജീവമായി പിന്തുടരുന്നു. ഛത്തീസ്ഗഢ്, കർണാടക തുടങ്ങിയ സംസ്ഥാനങ്ങളിൽ സാമ്പത്തിക ക്രമക്കേടുകളും മോശം സേവനവും കാരണം സർക്കാരുകൾ സൗകര്യങ്ങൾ തിരിച്ചുപിടിക്കാൻ നിർബന്ധിതരായിരുന്നു. ഇങ്ങനെ വലിയ തോതിലുള്ള സ്വകാര്യവൽക്കരണം ലാഭാധിഷ്ഠിത ആരോഗ്യ സംരക്ഷണത്തിലേക്കുള്ള അപകടകരമായ മാറ്റമാണ് എന്നാണ് പൊതുജനാരോഗ്യ പ്രവർത്തകർ വാദിക്കുന്നത്. ഇത് പൊതുജനാരോഗ്യ സംവിധാനത്തെ ദുർബലപ്പെടുത്തുകയും തുല്യമായ പ്രവേശനത്തിനുള്ള പൗരന്മാരുടെ അവകാശങ്ങളെ ലംഘിക്കുകയും ചെയ്യും എന്നും അവർ മുന്നറിയിപ്പു നൽകുന്നു.
India is increasingly adopting Public-Private Partnership (PPP) models in healthcare, transferring public hospitals and land to private entities for medical colleges. While aiming to modernize facilities, this trend raises significant concerns about transparency, affordability, equitable access, and the long-term impact on India’s public health system.
